Το Καλοκαίρι είναι εδώ!
Δημοσιεύθηκε:
Δευτέρα 19 Ιουνίου, 2023 19:07 σε
Πρόγνωση Καιρού
Η τελευταία έξαρση της αστάθειας που έλαβε χώρα στην περιοχή μας κατά το τριήμερο: 16 - 18 Ιουνίου, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως η πιο αξιόλογη των τελευταίων εβδομάδων καθώς προκάλεσε φαινόμενα στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις είχαν μεγάλη ένταση και άφησαν αξιοσημείωτα ύψη βροχής. "Κορυφαίο" καιρικό συμβάν της περιόδου αυτής αναδεικνύεται η καταιγίδα (για την ακρίβεια το σύμπλεγμα καταιγίδων) που επηρέασε την Θεσσαλονίκη και την Χαλκιδική τα ξημερώματα του Σαββάτου (17/6) και συνοδεύτηκε από ραγδαία, πολύωρη βροχόπτωση με αποτέλεσμα την εκδήλωση αξιόλογων πλημμυρικών φαινομένων. Παρ'ότι οι καταιγίδες της Θεσσαλονίκης κυριάρχησαν στα ΜΜΕ λόγω των επιπτώσεων που είχαν, αξίζει να σημειωθεί πως οργανωμένα συμπλέγματα καταιγίδων αναπτύχθηκαν και σε άλλες περιοχές του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου και της βόρειας Ελλάδας. Οι καταιγίδες, εκτός της ραγδαίας βροχόπτωσης συνοδεύτηκαν από πολύ έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα και χαλαζοπτώσεις ενώ η δομή τους ήταν τέτοια που προκαλούσαν έντονα φαινόμενα σε σχετικά στενές ζώνες αρκετά μεγάλου μήκους που παρέμεναν σχεδόν στάσιμες με αποτέλεσμα την εμμονή των φαινομένων.
Η "αποχαιρετιστήρια" διαταραχή της Κυριακής (18/6), που "τρόμαξε" και την πολιτική προστασία λόγω των ακραίων τιμών υετού που προέβλεπαν αρκετά μοντέλα, ήταν εν τέλει "αναίμακτη" καθώς τα πιο "επικίνδυνα" συμπλέγματα καταιγίδων αναπτύχθηκαν μέσα στο Αιγαίο και πέριξ της ανατολικής Ελλάδας και της Εύβοιας και τα φαινόμενα δεν είχαν την ένταση και την διάρκεια που αντικατοπτριζόταν στα πιο "ακραία" σενάρια. Οι προειδοποιήσεις, βέβαια, καλώς υπήρξαν καθώς το όλο σύστημα είχε δυναμική να προκαλέσει επικίνδυνες βροχοπτώσεις και η αβεβαιότητα ως προς την κατανομή των φαινομένων ήταν μεγάλη!
Η Αττική, επηρεάστηκε, κατά διαστήματα αξιόλογα από όμβρους και καταιγίδες, χωρίς, ωστόσο σε γενικές γραμμές τα φαινόμενα να έχουν ακραίες εντάσεις και τα ύψη βροχής να είναι ασυνήθιστα. Η πιο αξιόλογη και "επικίνδυνη" καταιγίδα, σημειώθηκε το απόγευμα της Παρασκευής, 16 Ιουνίου και αναπτύχθηκε δυτικά του νομού, στα πλαίσια διέλευσης μικροδιαταραχής (short-wave trough), και συνδυασμό της με την θερμική αστάθεια που είχε διαμορφωθεί στην Αττική και την ηπειρωτική Ελλάδα. Οι βροχές και καταιγίδες του τριημέρου αυτού, ήταν και οι πιο αξιόλογες για την Αττική που σημειώθηκαν από τις αρχές της γενικότερης περιόδου αστάθειας η αρχή της οποίας τοποθετείται χρονικά, περίπου στις αρχές Απριλίου. Ωστόσο, ειδικά για την Αττική, οι καταιγίδες που εκδηλώθηκαν τον Μάιο και κατά τις πρώτες εβδομάδες του Ιουνίου, ήταν και λιγότερες και ηπιότερες εν συγκρίσει ότι συνέβη σε περιόδους αστάθειας προηγούμενων ετών κατά τις αντίστοιχες ημερομηνίες!
Την ειδοποιό διαφορά μεταξύ της ευρύτερης περιόδου αστάθειας των τελευταίων εβδομάδων και αντίστοιχων περιόδων κατά τις ίδιες ημερομηνίες στο παρελθόν, κάνει, νομίζω, η θερμοκρασία, η οποία εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα εκυμάνθη σε, σχετικά χαμηλά επίπεδα, ενώ απουσίασαν πλήρως οι αξιόλογες θερμές περίοδοι που αρκετά συχνά έκαναν την εμφάνισή τους, τα προηγούμενα χρόνια, ήδη από τις αρχές Μαΐου και ανέβαζαν τον υδράργυρο σε επίπεδα πολύ υψηλότερα των 30°C.
Το "βαθύ ελληνικό Καλοκαίρι" είναι εδώ!
Ως "βαθύ ελληνικό Καλοκαίρι", άτυπα, θα μπορούσε να οριστεί η περίοδος εκείνη του Καλοκαιριού κατά την διάρκεια της οποίας ο αίθριος καιρός και οι υψηλές θερμοκρασίες (άνω των 30°C σε ευρεία κλίμακα) γίνονται "κανόνας", το Μελτέμι τείνει να επικρατήσει στο Αιγαίο με αυξομειούμενες εντάσεις και η αστάθεια να περιορίζεται στα ηπειρωτικά τμήματα της βόρειας χώρας ή να εξαλείφεται. Η περίοδος αυτή, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την μετατόπιση του υποτροπικού αεροχειμμάρου πάνω από την χώρα μας και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και την επικράτηση του ημιμόνιμου θερμικού χαμηλού βαρομετρικού στην Μέση Ανατολή. Αν και, από χρονιά σε χρονιά, παρατηρούνται μεγάλες διαφοροποιήσεις, σε γενικές γραμμές, το "βαθύ Καλοκαίρι" έχει την τάση να επικρατεί κατά το 3ο δεκαήμερο του Ιουνίου, περίπου από το θερινό ηλιοστάσιο και μετά. Παρατηρώντας την εξέλιξη του καιρού κατά την διάρκεια προηγούμενων ετών, μπορεί να διαπιστώσει κανείς πως τα δύο πρώτα δεκαήμερα του μήνα, αρκετά συχνά χαρακτηρίζονται από δροσερότερες και ασταθέστερες περιόδους ενώ οι αξιόλογες θερμές εισβολές/καύσωνες είναι σπάνιες. Αντιθέτως, κατά το 3ο δεκαήμερο του Ιουνίου, η αστάθεια τείνει να περιοριστεί, η θερμοκρασία σταθεροποιείται σε υψηλότερα επίπεδα και οι καύσωνες αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους. Σε αυτό το σημείο αξίζει και μία αναφορά στον μεγάλο καύσωνα που σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2007 και ο οποίος κορυφώθηκε στις 23 - 26 του μήνα (αλλά είχε διάρκεια της τάξης των 7 - 10 ημερών!) και κράτησε τα σκήπτρα του "μεγαλύτερου" καύσωνα, για την χώρα μας, από τις αρχές του αιώνα, μέχρι να "ισοφαριστεί" (όχι όμως ως προς τις απόλυτα μέγιστες θερμοκρασίες!) από τον καύσωνα που σημειώθηκε μεταξύ 26 Ιουλίου και 4 Αυγούστου 2021.
Αξιολογώντας τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, όλα δείχνουν πως η ατμοσφαιρική κυκλοφορία στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Ευρώπης, μεταβαίνει σε μία νέα φάση, αρκετά διαφορετική σε σχέση με αυτή των περασμένων εβδομάδων, και εναρμονίζεται με τα "πρότυπα" του "βαθέως Καλοκαιρού". Η νέα εβδομάδα, λοιπόν, χαρακτηρίζεται από σημαντικό περιορισμό της αστάθειας και αισθητή άνοδο της θερμοκρασίας στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, με τις μέγιστες τιμές, στα μέσα στης εβδομάδας, να φτάνουν και να "σπάνε", τοπικά, το "φράγμα" των 35°C. Παράλληλα, από τα μέσα της εβδομάδας, το Μελτέμι αναμένεται, για πρώτη φορά να επικρατήσει με αρκετά μεγάλη ένταση (6-7bf στο Αιγαίο) και να επηρεάσει, σημαντικά και τμήματα της ανατολικής και νότιας χώρας. Ωστόσο, δεν θα λείψουν οι αστάθειες, κυρίως σε τμήματα της βόρειας Μακεδονίας, της Θράκης, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, οι οποίες θα ευνοήσουν την εκδήλωση απογευματινών καταιγίδων σε μικρότερη, όμως, κλίμακα, εν συγκρίσει με τις προηγούμενες ημέρες.
Έρχεται "καύσωνας";
Παρ'ότι η πρώτη αξιόλογη θερμή εισβολή του Καλοκαιριού, έχει ξεκινήσει και αναμένεται να κορυφωθεί τις επόμενες ημέρες, η ένταση του θερμού κύματος, σε καμία περίπτωση δεν θα αποκτήσει "επικίνδυνα" χαρακτηριστικά ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί ως "καύσωνας". Ενδεικτικά, η θερμοκρασία, στις περισσότερες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, η μέγιστη θερμοκρασία αναμένεται να φτάνει στα επίπεδα των 30 - 32°C και μόνο σε ορισμένες, ευάλωτες, περιοχές, να προσεγγίζει τους 35 - 36°C. Επιπλέον, κατά τις νυχτερινές ώρες, τα θερμόμετρα θα δείχνουν κάτω από 25°C στο σύνολο, σχεδόν, της χώρας. Κατά συνέπεια όχι, απλώς, δεν πρόκειται για "καύσωνα" αλλά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και απλώς ως μία κύμανση της θερμοκρασίας κοντά στις κλιματικές τιμές. Μάλιστα, από την Πέμπτη (22/6), το Μελτέμι θα ενισχυθεί στο Αιγαίο επηρεάζοντας και τμήματα της ανατολικής και νότιας χώρας και "αναχαιτίζοντας" την θερμή αέρια μάζα που θα προσπαθήσει να επικρατήσει από τα δυτικά.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί και ο πολύτιμος ρόλος του Αιγαίου και της Μαύρης Θάλασσας στην διαμόρφωση δροσερών συνθηκών και τον περιορισμό των υψηλών θερμοκρασιών, καθώς το βορειοανατολικό Μελτέμι, όταν διασχίζει το βόρειο Αιγαίο και, ιδίως, όταν ξεκινάει να πνέει από την Μαύρη Θάλασσα, δροσίζεται σημαντικά και καταφθάνει στις ακτές της ανατολικής χώρας (και φυσικά στα νησιά των Κυκλάδων και του βόρειου Αιγαίου), ως δροσερός άνεμος. Εν συνεχεία βέβαια, κατά την διέλευσή του πάνω από την ηπειρωτική χώρα θερμαίνεται και αν οι συνθήκες το επιτρέπουν μπορεί να φτάσει στην δυτική πλευρά της χώρας ως θερμός ηπειρωτικός άνεμος.
Στα μακροπρόθεσμα στοιχεία των προγνωστικών μοντέλων δεν φαίνεται ισχυρή θερμή εισβολή / καύσωνας μέχρι το τέλος Ιουνίου και, μάλιστα, η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο, εμφανίζεται περιορισμένη και κατά το πρώτο πενθήμερο του Ιουλίου.
Με τι καιρό θα διεξαχθούν οι εκλογές, την ερχόμενη Κυριακή (25/6);
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία, είναι αρκετά πιθανό, το Σαββατοκύριακο των εκλογών να κυλήσει με αστάθεια και, τοπικές καταιγίδες, κατά την διάρκεια των μεσημεριανών και απογευματινών ωρών, σε τμήματα της Μακεδονίας, της Θράκης, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας. Αντιθέτως, στα νοτιότερα τμήματα της χώρας και στην νησιωτική Ελλάδα, η πιθανότητα να εκδηλωθούν φαινόμενα είναι μικρή και το πιο πιθανό είναι η εκλογική διαδικασία στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας να έχει "σύμμαχο" τον καιρό. Οι άνεμοι αναμένεται να πνέουν με μέτριες εντάσεις και, ίσως, τοπικά, σε τμήματα του Αιγαίου, το Μελτέμι να ξεπερνάει τα 6bf. Η θερμοκρασία αναμένεται να διατηρηθεί κοντά ή λίγο υψηλότερα από τις κλιματικές τιμές με τις μέγιστες θερμοκρασίες, τοπικά, να προσεγγίζουν τους 35°C.
Ωστόσο, καθώς η τροχιά μίας διαταραχής που θα επηρεάσει τα Βαλκάνια και την βόρεια Ελλάδα και η οποία συνδέεται με την έξαρση της αστάθειας στα βόρεια τμήματα της χώρας, είναι σχετικά αβέβαιη, υπάρχει ενδεχόμενο οι καταιγίδες του Σαββατοκύριακου να έχουν πιο περιορισμένο ή πιο εκτεταμένο χαρακτήρα και να επηρεάσουν και μεγαλύτερο μέρος της χώρας.
Εδώ μπορείτε να δείτε ένα παλαιότερο άρθρο σχετικά με το κατά πόσο ο καιρός μπορεί να επηρεάσει την εκλογική διαδικασία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να κρίνει ένα εκλογικό αποτέλεσμα!
Ο καιρός της εβδομάδας στην Αττική
Το "βαθύ Καλοκαίρι" επιβάλλει τους ρυθμούς του στην Αττική με την αστάθεια να περιορίζεται σημαντικά και την θερμοκρασία, ήδη, να έχει σημειώσει αισθητή άνοδο. Κατά την διάρκεια των επόμενων ημερών, η ηλιοφάνεια προβλέπεται να κυριαρχήσει κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα των ημερών. Διάσπαρτες νεφώσεις θα κάνουν την εμφάνισή τους, κατά τις μεσημεριανές και απογευματινές ώρες, χωρίς, ωστόσο να προβλέπονται βροχές ή καταιγίδες. Οι άνεμοι, μέχρι και την Τετάρτη (21/6), θα πνέουν από ασθενείς έως μέτριες εντάσεις (έως 5bf). Από την Πέμπτη (22/6), αναμένεται να επικρατήσει το Μελτέμι με ένταση που, κατά την διάρκεια της ημέρας, ιδιαίτερα στην ανατολική Αττική, θα φτάσει τα 6bf. Η θερμοκρασία, σε άνοδο, θα ξεπεράσει, σε αρκετές περιοχές τους 30°C. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες (κοντά στους 35°C) από τα μέσα της εβδομάδας, αναμένεται να σημειωθούν στα δυτικά τμήματα του νομού και μέσα στο λεκανοπέδιο της Αθήνας ενώ, αντίθετα, στην ανατολική Αττική, το Μελτέμι θα συγκρατεί την θερμοκρασία κοντά στους 30°C.
Το Σαββατοκύριακο των εκλογών, στην Αττική, προβλέπεται να εξελιχθεί με ήπιες, καλοκαιρινές, συνθήκες, αρκετή ηλιοφάνεια, μέτριας έντασης Μελτέμι και μέγιστες θερμοκρασίες στα επίπεδα των 32 - 34°C. Περιορισμένη πιθανότητα τοπικών όμβρων/καταιγίδων, διαμορφώνεται για το απόγευμα της Κυριακής των εκλογών, ιδιαίτερα στην δυτική Αττική και κοντά στα βουνά, αλλά είναι νωρίς ακόμα για ασφαλή εκτίμηση.
Τι "εκπλήξεις" μπορεί να κρύβει το Καλοκαίρι, στην συνέχεια;
Πάντα ένα Καλοκαίρι κρύβει μικρές ή μεγάλες καιρικές εκπλήξεις, οι οποίες μπορεί να έχουν διάφορες εκφάνσεις: μπορεί να πρόκειται για περιόδους αστάθειας με ξαφνικά μπουρίνια, για μικρούς ή μεγάλους καύσωνες, για ισχυρά Μελτέμια, ευχάριστες δροσιές ή μεγάλες περιόδους με "ισορροπημένο" καιρό.
Σε γενικές γραμμές, το "βαθύ Καλοκαίρι" στην Ελλάδα, έχει τρία στοιχεία που συνθέτουν την "καιρική ταυτότητά" του και είναι, λίγο πολύ, αναμενόμενα: Η επικράτηση ηλιοφάνειας και οι μικρές ή μεγάλες περίοδοι έντονης ζέστης, κυρίως σε περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, το Μελτέμι στην περιοχή του Αιγαίου το οποίο, κατά διαστήματα, μπορεί να ενισχύεται και να επηρεάζει και μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας και η αστάθεια στα ηπειρωτικά τμήματα της κεντρικής και βόρειας χώρας η οποία άλλοτε περιορίζεται αποκλειστικά στα βουνά ή και εξαλείφεται και άλλοτε εντείνεται και επηρεάζει μεγάλο μέρος της χώρας, ευνοώντας την εκδήλωση καταιγίδων. Ωστόσο, το κάθε Καλοκαίρι είναι μοναδικό!
Όσον αφορά το φετινό Καλοκαίρι, αξιολογώντας τα στοιχεία που προκύπτουν από δείκτες κυκλοφορίας και μακροπρόθεσμα μοντέλα (τα οποία είναι σε πειραματικό στάδιο, έχουν περιορισμένο ποσοστό επιτυχίας και στόχος τους είναι η "ανίχνευση τάσεων" και όχι η ακριβής πρόγνωση!), η κύρια τάση που φαίνεται να επικρατεί αφορά την αυξημένη συχνότητα εμφάνισης καλοκαιρινής αστάθειας και καταιγίδων κυρίως σε ηπειρωτικά τμήματα της κεντρικής και βόρειας χώρας. Από θερμοκρασιακής άποψης δεν υπάρχουν ενδείξεις για "μεγάλες" ζέστες ενώ τα Μελτέμια δείχνουν να έρχονται πιο "υποτονικά" σε σχέση με άλλες χρονιές. Συνθέτοντας τα παραπάνω χαρακτηριστικά, προκύπτει η εικόνα ενός Καλοκαιριού με αρκετά "μπουρίνια" στην κεντρική και βόρεια χώρα, θερμοκρασία κοντά στα "φυσιολογικά" επίπεδα, περιορισμένα Μελτέμια και αρκετή υγρασία η οποία μπορεί να κάνει την ζέστη πιο αισθητή. Αυτή, ωστόσο, δεν είναι παρά μία "εικόνα" που "αχνοφαίνεται" στο "θολό τοπίο" του "προγνωστικού ορίζοντα", αλλά η "ματιά" μας, αυτή την στιγμή, δεν μπορεί να δει "καθαρά", παρά μόνο μέχρι την Κυριακή των εκλογών!
Καλή εβδομάδα
και
Καλό Καλοκαίρι!!!
Γεώργιος Παπακωστόπουλος
Ωκεανογράφος - Αναλυτής/Προγνώστης καιρού
Συντονιστής "SiMeteo WeatherLab"
Λεπτομερείς προγνώσεις για διάφορες πόλεις μπορείτε να δείτε εδώ!*
Χάρτες καιρού υψηλής ανάλυσης μπορείτε να δείτε εδώ!
Στο "SiMeteo" aυτό, μπορείτε να παρακολουθήσετε την προβλεπόμενη εξέλιξη του καιρού στην χώρα μας μέχρι τα ξημερώματα του Σαββάτου, 24 Ιουνίου 2023, σύμφωνα με το "Ελλαδικό" μας "WRF-ARW" σε οριζόντια ανάλυση 2km...
*Οι τοπικές προγνώσεις και οι χάρτες καιρού, παράγονται αυτόματα, με την χρήση του αυτόματου συστήματος προγνώσεων "SiMeteoPS", και ενδέχεται να παρουσιάζονται διαφοροποιήσεις σε σχέση με τα στοιχεία που δίνονται στην παραπάνω πρόγνωση.