Πρόγνωση Kαιρού

Το ξεροβόρι, συνεχίζεται...

Δημοσιεύθηκε: Τρίτη 18 Οκτωβρίου, 2022 21:13 σε Πρόγνωση Καιρού

Η ατμοσφαιρική διαταραχή που επηρέασε, την περιοχή μας, στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας (13-16/10/2022), ήταν η πρώτη, από τις αρχές του Φθινοπώρου, που έφερε αξιόλογες βροχές, σε μεγάλο μέρος της χώρας καθώς, στις περισσότερες βροχές, είχε να βρέξει αξιόλογα από το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου (με την "ψυχρή λίμνη" η οποία παρήγαγε έντονα καιρικά φαινόμενα επί σειρά ημερών και άφησε πολύ μεγάλα ύψη βροχής, για τα δεδομένα της εποχής). Η περασμένη ατμοσφαιρική διαταραχή, χαράχτηκε στην πρόσφατη "καιρική ιστορία" της χώρας μας, για τις καταστροφικές (και, δυστυχώς, φονικές!), πλημμύρες που σημειώθηκαν στο νησί της Κρήτης. Ωστόσο, εξαιρώντας τα καταστροφικά αποτελέσματα στην Κρήτη, τα φαινόμενα που εκδηλώθηκαν δεν ήταν ιδιαίτερα "ακραία" και, στο μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας είχαν "φυσιολογικό" μέγεθος για την εποχή.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως ο Οκτώβριος, μαζί με τον Νοέμβριο, είναι οι δύο "φονικότεροι" μήνες όσον αφορά τα ακραία πλημμυρικά φαινόμενα. Ανατρέχοντας στο "καιρικό αρχείο", μπορούμε να δούμε πολλές περιπτώσεις φονικών και καταστροφικών πλημμυρών, κατά την διάρκεια αυτού του διμήνου με χαρακτηριστικό παράδειγμα την "πλημμύρα της Μάνδρας", στις 15 Νοεμβρίου 2017. Στην Αθήνα, στις 21 Οκτωβρίου 1994 "χάθηκαν" 10 άνθρωποι στην "πλημμύρα του Ποδονίφτη", στις 2 Νοεμβρίου 1977 "χάθηκαν" 39 άνθρωποι σε μία μεγάλη πλημμύρα που έπληξε το κεντρικό και νότιο λεκανοπέδιο, ενώ στις 5-6 Νοεμβρίου 1961, 43 άνθρωποι έχασαν την ζωή, 300 άνθρωποι τραυματίστηκαν και 400 σπίτια κατέρρευσαν στην φονικότερη καταιγίδα του 20ου αιώνα για την πόλη των Αθηνών. Η εξήγηση, σχετικά με την αυξημένη επικινδυνότητα της περιόδου αυτής, είναι απλή: Ενώ οι θάλασσες είναι, ακόμα, σχετικά θερμές (καθώς δεν έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από το Καλοκαίρι και η μεγάλη έκταση και θερμοχωρητικότητα των θαλασσών τις καθιστά ικανές να διατηρούν μεγάλη "θερμική αδράνεια" ώστε να μεταβάλλουν την θερμοκρασία τους σε σημαντική καθυστέρηση εν συγκρίσει με την ξηρά - αρκεί να φανταστεί κανείς πως κατά τις πρώτες "ψυχρές εισβολές" του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου, όταν η θερμοκρασία του αέρα πέφτει για αρκετές ημέρες κάτω από 20°C, η θερμοκρασία της θάλασσας, χρειάζεται αρκετές εβδομάδες ώστε να πέσει από τους 25, περίπου που βρίσκεται στις αρχές του Σεπτεμβρίου, στους 20°C, περίπου που βρίσκεται στο τέλος του Οκτωβρίου), τα πρώτα, οργανωμένα, χαμηλά βαρομετρικά (που συνοδεύονται από μέτωπα και έχουν μεγάλο βάθος στην τροπόσφαιρα) αρχίζουν να σχηματίζονται και να διασχίζουν την χώρα μας. Καθώς τα οργανωμένα χαμηλά (και οι επιμέρους διαταραχές που τα συνοδεύουν όπως πχ μέτωπα, troughs, ζώνες συγκλίσεων...), αντλούν θερμότητα και υγρασία από τις θερμές θάλασσες, έχουν όλη την "πρώτη ύλη" ώστε να παράγουν εκτεταμένα συμπλέγματα καταιγίδων ικανά να προκαλέσουν έντονα καιρικά φαινόμενα σε ευρεία κλίμακα (εν αντιθέσει με τους θερινούς μήνες που, συνήθως, οι καταιγίδες έχουν τοπικό χαρακτήρα και περιορισμένη διάρκεια), με αποτέλεσμα να σημειώνονται μεγάλα ύψη βροχής με μεγάλη ένταση και σε μεγάλες εκτάσεις και, κατά συνέπεια, να συσσωρεύονται πολύ μεγάλες ποσότητες νερού που διοχετεύονται μέσω των ρεμάτων προς τις ακτές. Σε περιοχές "ευάλωτες" σε πλημμύρες (και εδώ έρχεται ο "ανθρώπινος παράγοντες" με την άναρχη δόμηση, τα μπαζώματα των ρεμάτων και την ανοικοδόμηση περιοχών που αποτελούν εποχικές λίμνες (ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η περιοχή της λεωφόρου "Πειραιώς", στο ύψος της οδού "Χαμοστέρνας" που παλαιότερα αποτελούσε βαλτώδεις εκτάσεις και τώρα, απλά, πλημμυρίζει σε κάθε έντονη βροχή), που καθιστούν πολύ υψηλό τον κίνδυνο να δημιουργηθούν ξαφνικές και απειλητικές για την ζωή των κατοίκων, πλημμύρες μέσα σε πολεοδομικούς ιστούς), περιοχές, με την έλευση αυτών των πολύ υετοφόρων συστημάτων, συσσωρεύονται μεγάλες ποσότητες υδάτων που ρέουν προς την θάλασσα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται, μεταξύ των άλλων, επικίνδυνες συνθήκες για τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται σε αυτές.

Στην περίπτωση της Κρήτης, από μετεωρολογικής άποψης, καθοριστικό ρόλο έπαιξε η διάταξη της διαταραχής η οποία διέσχισε, σχετικά αργά, το νησί, από τα δυτικά προς τα ανατολικά προκαλώντας συμπλέγματα καταιγίδων που προκάλεσαν πολύ ισχυρές βροχοπτώσεις, ταυτόχρονα, σε μεγάλες εκτάσεις (εδώ αξίζει να σημειωθεί ο ρόλος που "παίζει", η έκταση των φαινομένων: όταν μία καταιγίδα είναι τοπική, μπορεί να προκαλέσει πολύ ισχυρή, ξαφνική βροχόπτωση, σε συγκεκριμένες περιοχές αλλά η συσσώρευση υδάτων θα είναι περιορισμένη, αντίθετα, όταν ένα σύμπλεγμα καταιγίδων επηρεάζει μία περιοχή, εκδηλώνονται ισχυρές βροχοπτώσεις σε μεγάλη έκταση με αποτέλεσμα πολύ μεγάλες ποσότητες νερού να κυλούν από τα ανώτερα προς τα χαμηλότερα υψόμετρα και να συσσωρεύονται στα ρέματα και πέριξ αυτών) με αποτέλεσμα, πολύ γρήγορα, να συσσωρευτούν τεράστιες ποσότητες υδάτων στα ρέματα και σε μία ευρύτερη περιοχή γύρω από αυτά όπου εκδηλώθηκαν ξαφνικές πλημμύρες. Σε περιοχές ευάλωτες στις πλημμύρες όπου υπήρξαν, ταυτόχρονα, αστοχίες που σχετίζονται με την άναρχη δόμηση..., οι πλημμύρες ήταν καταστροφικές και, δυστυχώς, σε μία περίπτωση, φονικές.

Κατά τα άλλα, το σύστημα της 13-16/10/2022, επηρέασε με έντονα καιρικά φαινόμενα μεγάλο μέρος της δυτικής Ελλάδας, την Πελοπόννησο και την ευρύτερη περιοχή του νότιου Αιγαίου αλλά έφερε και ασθενέστερες, ποτιστικού τύπου, βροχές, σε μία ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνει την Μακεδονία, την Θεσσαλία, την ανατολική Στερεά Ελλάδα και αρκετές περιοχές του Αιγαίου. Η Αττική επηρεάστηκε, κατά διαστήματα με βροχές "ποτιστικού χαρακτήρα" που "άφησαν" ύψη βροχής της τάξης των 5 - 10°C. H Θράκη και το βορειοανατολικό Αιγαίο, δεν επηρεάστηκαν, ουσιαστικά, από την εν λόγω διαταραχή.

Με το πέρας της διαταραχής, οι Βοριάδες κυριάρχησαν στο Αιγαίο, αλλά και σε μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής χώρας, με αρκετά μεγάλη ένταση (τοπικά 8-9bf), με αποτέλεσμα να υπάρξουν και προβλήματα σε θαλάσσιες συγκοινωνίες. Σημαντικό ρόλο στο να διαμορφωθεί μεγάλος κυματισμός ικανός να προκαλέσει προβλήματα στις μετακινήσεις των πλοίων, παίζει η έκταση των ανέμων (όταν ισχυροί άνεμοι πνέουν σε μεγάλη έκταση πάνω από μία θάλασσα, υπάρχει και ο χώρος ώστε τα κύματα να αναπτυχθούν σημαντικά και να αποκτήσουν μεγάλο μήκος και ύψος, αντίθετα όταν οι ισχυροί άνεμοι είναι "τοπικοί" (όπως συμβαίνει πιο συχνά με το Μελτέμι, το Καλοκαίρι), και στο μεγαλύτερο μέρος των θαλασσών έχουν μέτριες εντάσεις και ο κυματισμός που δημιουργείται είναι μικρότερος). Η ενίσχυση των Βοριάδων είχε ως αποτέλεσμα την επικράτηση ψυχρότερων και ξηρότερων αερίων μαζών, τον περιορισμό των φαινομένων και την πτώση της θερμοκρασίας κυρίως στην βόρεια και ανατολική Ελλάδα και την περιοχή του Αιγαίου.

Το "καιρικό σκηνικό" κατά την διάρκεια της νέας εβδομάδας, θα έχει ως κυρίαρχο στοιχείο την διατήρηση των Βοριάδων, τις σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες στην ανατολική και βόρεια Ελλάδα και το Αιγαίο και την επικράτηση ηλιοφάνειας στις περισσότερες περιοχές. Οι άνεμοι, από σήμερα (Τρίτη, 18/10), το απόγευμα, σταδιακά θα αρχίσουν να εξασθενούν και την Τετάρτη (19/10), θα πνέουν με πολύ μικρότερες εντάσεις (στο Αιγαίο 4-6bf, τοπικά 7bf). Την Πέμπτη (20/10) προβλέπεται εκ νέου ενίσχυση των ανέμων (αρχικά θα πνέουν έως 5bf, κατά την διάρκεια της ημέρας, στο Αιγαίο, θα φτάσουν τα 6-7bf) ενώ την Παρασκευή, θα ενισχυθούν περαιτέρω (στο Αιγαίο 5-7bf, τοπικά 8bf). Κατά την διάρκεια του Σαββατοκύριακου (22-23/10), οι άνεμοι θα εξασθενίσουν.

Από πλευράς καιρικών συνθηκών, καθ'όλη την διάρκεια της εβδομάδας, στις περισσότερες περιοχές, θα επικρατήσει, γενικά, ανοιχτός καιρός. Νεφώσεις, τοπικά αυξημένες, θα καλύπτουν τμήματα του Αιγαίου και της ανατολικής Ελλάδας ενώ στην Κρήτη οι νεφώσεις θα είναι πυκνές και θα προκαλούν, κατά διαστήματα, τοπικές βροχές (κυρίως στα ορεινά τμήματα του νησιού), χωρίς αξιόλογες εντάσεις. Παροδική μεταβολή του καιρού με αυξημένη συννεφιά και τοπικές βροχές, ασθενούς χαρακτήρα, αναμένεται, κατά την διάρκεια της Παρασκευής (21/10), σε τμήματα των Σποράδων, της ανατολικής Θεσσαλίας, της δυτικής Μακεδονίας και, ενδεχομένως, της ανατολικής Στερεάς Ελλάδας.

Η θερμοκρασία, σε μικρή άνοδο, την Τετάρτη (19/10) και την Πέμπτη (20/10), θα προσεγγίσει, σε αρκετές περιοχές, τους 25°C. Την Παρασκευή (21/10) αναμένεται πτώση της θερμοκρασίας στην βόρεια και ανατολική Ελλάδα και στην περιοχή του Αιγαίου (μέγιστες κοντά στους 20°C), η οποία, ωστόσο, δεν θα γίνει αισθητή στην δυτική Ελλάδα (μέγιστες κοντά στους 25°C). Το Σαββατοκύριακο προβλέπεται σταδιακή άνοδο της θερμοκρασίας (μέγιστες κοντά στους 25°C, σε αρκετές περιοχές). Οι ελάχιστες θερμοκρασίες, στις περισσότερες περιοχές, καθ'όλη την διάρκεια της εβδομάδας, θα είναι κοντά στους 15°C ενώ, σε ηπειρωτικές περιοχές της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας θα πέφτουν στα επίπεδα των 10°C (ιδιαίτερα σε ορεινά/ημιορεινά τμήματα της Μακεδονίας, της Θράκης, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας θα πέφτουν και κοντά στους 0°C).

Αιτία για την νέα, ελαφρά, μεταβολή του καιρού, την Πέμπτη και την Παρασκευή (20 - 21/10), είναι η έλευση ψυχρού μετώπου στην περιοχή των Βαλκανίων, της Μαύρης Θάλασσας και της Τουρκίας και η επέκταση αντικυκλώνα στα Βαλκάνια, ο οποίος θα προκαλέσει βόρειους ανέμους που θα μεταφέρουν αρκετά ψυχρές αέριες μάζες από την Βόρεια Ευρώπη προς την Ουκρανία, τα Βαλκάνια και την Μαύρα Θάλασσα. Τμήμα των ψυχρών αερίων μαζών θα διοχετευτεί και προς την χώρα μας (ιδιαίτερα στις περιοχές της ανατολικής Ελλάδας) μέσω του βορείου ρεύματος. Η όλη, αυτή, εξέλιξη, θα έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση των ανέμων, την πτώση της θερμοκρασίας και την εκδήλωση τοπικών, ασθενών, βροχών, σε περιοχές της ανατολικής χώρας.

Στην Αττική, ο καιρός, καθ'όλη την διάρκεια της εβδομάδας θα είναι, γενικά, ήπιος, με μεγάλα διαστήματα ηλιοφάνειας (ιδιαίτερα την Τετάρτη, την Πέμπτη και το Σαββατοκύριακο) και μικρότερα διαστήματα αυξημένων νεφώσεων (κυρίως την Παρασκευή), χωρίς, όμως αξιόλογα φαινόμενα (μικρή πιθανότητα για ασθενείς παροδικές βροχές, την Παρασκευή). Οι Βοριάδες που, σήμερα, είναι αρκετά ενισχυμένοι (ως 8bf, τoπικά), την Τετάρτη θα εξασθενίσουν σημαντικά (3-5bf) και θα διατηρηθούν εξασθενημένοι μέχρι το απόγευμα της Πέμπτης. Εν συνεχεία αναμένεται νέα ενίσχυση των Βοριάδων οι οποίο την Παρασκευή θα πνέουν με ένταση 5-6bf και, τοπικά 7bf, για να σημειώσουν, σταδιακή, εξασθένιση, το Σαββατοκύριακο. Η θερμοκρασία, την Τετάρτη και την Πέμπτη θα σημειώσει άνοδο φτάνοντας τους 23-25°C (σε περιοχές της δυτικής Αττικής και στις παράκτιες στον Σαρωνικό περιοχές). Την Παρασκευή, η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση (μέγιστη κοντά στους 20°C στις περισσότερες περιοχές του νομού) ενώ το Σαββατοκύριακο θα ανέβει, προσεγγίζοντας, τοπικά, τους 23-25°C. Οι ελάχιστες θερμοκρασίες, στις περισσότερες περιοχές του νομού, μέχρι και την Κυριακή, θα είναι κοντά στους 15°C.

Η προοπτική, όσον αφορά την εξέλιξη του καιρού κατά την διάρκεια της επόμενης εβδομάδας, δείχνει έντονη τάση για διατήρηση των ήπιων καιρικών συνθηκών, περίπου ως τις 25/10, με κύρια στοιχεία την επικράτηση, γενικά, αίθριου καιρού, την απουσία βροχοπτώσεων, την εξασθένιση των ανέμων (οι οποίο στο Αιγαίο και την ανατολική Ελλάδα θα πνέουν από Βόρειες διευθύνσεις αν και με μικρότερη ένταση), και τις, σχετικά, υψηλές θερμοκρασίες. Μεταβολή του καιρού είναι αρκετά πιθανό να λάβει χώρα, μετά τις 25/10, η οποία, σύμφωνα με τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία, θα έχει ως κύριο στοιχείο την αύξηση των νεφώσεων, την στροφή των ανέμων σε νοτιάδες/δυτικούς και την εκδήλωση βροχοπτώσεων σε περιοχές της δυτικής Ελλάδας. Η πιθανότητα για γενικευμένη μεταβολή του καιρού με σημαντικές βροχοπτώσεις σε μεγάλο μέρος της χώρας, πριν τις 30/10, εμφανίζεται περιορισμένη και, κατά συνέπεια, η ανομβρία σε μεγάλο μέρος της ανατολικής και βόρειας χώρας, δείχνει να συνεχίζεται καθ'όλη την διάρκεια του μήνα. Η τάση για επικράτηση βορείων ανέμων και εκδήλωση ψυχρών εισβολών σε περιοχές της ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων, συνεχίζεται και δεν αποκλείεται κατά τις τελευταίες ημέρες του Οκτωβρίου να εκδηλωθεί ψυχρή εισβολή και στην περιοχή μας (με έμφαση στην βορειοανατολική και ανατολική Ελλάδα και στο Αιγαίο), με κύρια στοιχεία την, εκ νέου επικράτηση βορείων ανέμων και την αισθητή πτώση της θερμοκρασίας.

 Γεώργιος Παπακωστόπουλος

 Ωκεανογράφος - Αναλυτής/Προγνώστης καιρού

 Συντονιστής "SiMeteo WeatherLab"

Λεπτομερείς προγνώσεις για διάφορες πόλεις μπορείτε να δείτε εδώ!* 

Χάρτες καιρού υψηλής ανάλυσης μπορείτε να δείτε εδώ!

Στο animation aυτό, μπορείτε να παρακολουθήσετε την προβλεπόμενη του υετού, της νεφοκάλυψης, των ανέμων και της θερμοκρασίας μέχρι τα ξημερώματα της Κυριακής, 23 Οκτωβρίου 2022, σύμφωνα με το προγνωστικό μοντέλο "WRF - ARW", σε ανάλυση 2,5km.

*Οι τοπικές προγνώσεις και οι χάρτες καιρού, παράγονται αυτόματα, με την χρήση του αυτόματου συστήματος προγνώσεων "SiMeteoPS", και ενδέχεται να παρουσιάζονται διαφοροποιήσεις σε σχέση με τα στοιχεία που δίνονται στην παραπάνω πρόγνωση.