Το Μελτέμι μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι
Δημοσιεύθηκε:
Σάββατο 2 Ιουλίου, 2022 04:46 σε
Πρόγνωση Καιρού
Τρία είναι τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν την καιρική ταυτότητα του Καλοκαιρού στην χώρα μας: Το πρώτο είναι η επικράτηση γενικά αίθριων συνθηκών και υψηλών θερμοκρασιών. Το δεύτερο είναι το Μελτέμι. Το τρίτο είναι οι θερμικές καταιγίδες.
"Ορμητήριο" των υψηλών θερμοκρασιών, είναι τα πεδινά τμήματα της ηπειρωτικής Ελλάδας και το εσωτερικό της Κρήτης και των μεγάλων νησιών. Ανάλογα με τις συνθήκες, οι υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να είναι λίγο ή πολύ μεγαλύτερες από τις "κλιματικές τιμές", να επεκτείνονται σε μεγάλο μέρος της χώρας (καύσωνες) επηρεάζοντας και παράκτιες περιοχές ή να εξαλείφονται.
"Ορμητήριο" του Μελτεμιού, είναι το Αιγαίο και ιδιαίτερα το κεντρικό και ανατολικό Αιγαίο και τα Δωδεκάνησα. Ανάλογα με τις συνοπτικές διατάξεις, το Μελτέμι μπορεί να είναι εξασθενημένο και να περιορίζεται σημαντικά ή/και να εξαφανίζεται ή να ενισχύεται σημαντικά και να επεκτείνεται στο μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου και σε τμήματα της ηπειρωτικής χώρας.
"Ορμητήριο" των θερμικών καταιγίδων, είναι τα ορεινά τμήματα της Μακεδονίας, της Θράκης και της Ηπείρου. Ανάλογα με τις συνθήκες αστάθειας και την ύπαρξη ή όχι διαταραχών, οι καταιγίδες μπορεί να απουσιάζουν εντελώς ή να επεκτείνονται σε μεγάλο μέρος της χώρας και να αποκτούν και οργανωμένο/έντονο χαρακτήρα.
Τα τρία, αυτά, στοιχεία, της καιρικής ταυτότητας του ελληνικού θέρους, "μάχονται" αέναα μέχρι το τέλος της εποχής και ανάλογα με το ποια επικρατούν και τον τρόπου που συνδυάζονται, διαμορφώνονται και τα καιρικά μοτίβα ανά περίοδο στην χώρα μας. Έτσι λοιπόν, σε ένα Καλοκαίρι, μπορεί να υπάρχουν περίοδοι που οι αστάθειες επικρατούν και ο καιρός χαρακτηρίζεται από την εκδήλωση καταιγίδων, τον περιορισμό του Μελτεμιού και την υποχώρηση της ζέστης σε ορισμένες περιπτώσεις. Μπορεί να υπάρξουν περίοδοι που το Μελτέμι κυριαρχεί, επηρεάζοντας μεγάλο μέρος της χώρας, η αστάθεια να περιοριστεί και οι υψηλές θερμοκρασίες να εστιάζονται στην δυτική Ελλάδα. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί το Μελτέμι να εξασθενεί σημαντικά, η αστάθεια να περιορίζεται και οι υψηλές θερμοκρασίες να επεκτείνονται σε μεγάλο μέρος της χώρας. Αρκετά συχνά, το Μελτέμι μπορεί να συνδυαστεί με υψηλές θερμοκρασίες, οι υψηλές θερμοκρασίες με αστάθεια και μπουρίνια ή και τα τρία στοιχεία να επικρατούν, σε διαφορετικές περιοχές της χώρας. Σε γενικές γραμμές, το Μελτέμι αντιμάχεται σφοδρά την αστάθεια και την ζέστη στα προσήνεμα παράκτια τμήματα. Το καθένα από τα τρία, αυτά, στοιχεία, μπορεί να υπάρχει σε μικρό ή μεγάλο βαθμό και είναι πιθανό να βρίσκονται και τα τρία σε έξαρσή ή σε ύφεση, οδηγώντας σε περιόδους "¨καιρικής εγρήγορσης" ή "χαλάρωσης", αντίστοιχα.
Κατά την διάρκεια του πρώτου μήνα του φετινού Καλοκαιριού, και τα τρία στοιχεία έκαναν την εμφάνισή τους, εστιαζόμενα κατά βάση στα "ορμητήριά" τους, και βρισκόμενα σε ισορροπία, με εξάρσεις και υφέσεις. Η αστάθειες κυριάρχησαν για μεγάλες περιόδους, στην ηπειρωτική Ελλάδα αλλά με ιδιαίτερη έμφαση στην Θράκη, στην Μακεδονία, στήν Θεσσαλία και στα ορεινά τμήματα της Ηπείρου όπου και εκδηλώθηκαν πολλές περιπτώσεις έντονων καταιγίδων. Οι υψηλές θερμοκρασίες, έκαναν την εμφάνισή τους, για μεγάλα χρονικά διαστήματα, ιδιαίτερα σε πεδινές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας αλλά, σχεδόν καθόλου, στα παράκτια και νησιωτικά τμήματα της χώρας (σε αυτό βοήθησαν οι δροσερές θάλασσες). Το Μελτέμι, "δίνει το παρόν", σχεδόν καθημερινά, σε τμήματα του κεντρικού, νότιου και ανατολικού Αιγαίου με, κατα βάση, μέτριες εντάσεις και χωρίς αξιόλογες εξάρσεις.
Ο Ιούλιος, ωστόσο, μπήκε "αποφασισμένος" να ανατρέψει τις ισορροπίες, με το Μελτέμι, από το Σάββατο (2/7) να ενισχύεται σημαντικά και παράλληλα να επεκτείνεται σε μεγάλο μέρος της ανατολικής και νότιας χώρας. Από την Κυριακή (3/7), μέχρι και την Τετάρτη (4/6), αναμένεται ουσιαστική επικράτηση του Μελτεμιού το οποίο, σε πολλές περιοχές θα ξεπερνάει τα 6bf, και, τοπικά, θα φτάνει τα 8bf. Παράλληλα, η ζώνη επιρροής του θα επεκταθεί σε περιοχές της ανατολικής Θεσσαλίας, της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου, με ριπές που, σε αρκετές περιπτώσεις, θα ξεπεράσουν τα 70km/h. Παράλληλα, οι θερμές αέριες μάζες θα επιμείνουν στην περιοχή μας και, παρά, την επιφανειακή μεταφορά δροσερότερου αέρα από την Μαύρη Θάλασσα και το Αιγαίο προς τις προσήνεμες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, η κάμψη της θερμοκρασίας θα αφορά, σχεδόν αποκλειστικά, νησιωτικά τμήματα του Αιγαίου και παραθαλάσσιες περιοχές της ανατολικής ηπειρωτικής χώρας. Αντίθετα, στην δυτική Ελλάδα, όπου το Μελτέμι δεν θα επιδρά ή θα φτάνει ως θερμός ηπειρωτικός / καταβάτης άνεμος και η πολύ θερμή αέρια μάζα θα διατηρηθεί, η θερμοκρασία θα σημειώσει περαιτέρω άνοδο, προσεγγίζοντας, τοπικά, τους 38 - 40°C.
Καθώς το Μελτέμι μεταφέρει ξηρότερες και ευσταθέστερες αέριες μάζες πάνω από την χώρα μας, η αστάθεια θα περιοριστεί σημαντικά και η πιθανότητα να εκδηλωθούν απογευματινές καταιγίδες, το Σάββατο θα αφορά περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας (ιδιαίτερα πάνω από τα βουνά) και, από την Κυριακή, περιορίζεται σε ορεινές περιοχές της βόρειας χώρας.
Ο συνδυασμός των υψηλών θερμοκρασιών σε μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής χώρας, σε συνδυασμό με την επικράτηση του ισχυρού ανέμου, θα δημιουργήσει ιδιαίτερα επικίνδυνες συνθήκες ως προς την εκδήλωση και εξάπλωση πυρκαγιών. Εδώ αξίζει να σημειωθεί, πως οι περιοχές που θα επηρεαστούν από ισχυρούς ανέμους, στην πλειοψηφία τους, δεν έχουν επηρεαστεί σημαντικά από τις καταιγίδες των τελευταίων εβδομάδων με αποτέλεσμα τα εδάφη να είναι ξηρά, τα δάση αφυδατωμένα και η "ασπίδα" προστασίας τους που δημιουργεί η υγρασία, να είναι πολύ εξασθενημένη. Οι περιοχές όπου, κατά την διάρκεια των επόμενων ημερών, διαμορφώνεται ιδιαίτερα υψηλός κίνδυνος πυρκαγιών, είναι η ανατολική Θεσσαλία, η Στερεά Ελλάδα (ιδιαίτερα η ανατολική Στερεά), η Πελοπόννησος, τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, τα Δωδεκάνησα και η Κρήτη.
Ιδιαίτερα επικίνδυνες συνθήκες όσον αφορά την εκδήλωση και εξάπλωση πυρκαγιών, προβλέπεται να διαμορφωθούν και στον νομό Αττικής όπου από το Σάββατο (2/7) και, ιδιαίτερα από την Κυριακή (3/7), το Μελτέμι θα επικρατήσει με ένταση η οποία, κατά διαστήματα, θα φτάνει τα 7bf και με ριπές που, σε αρκετές περιπτώσεις, θα ξεπερνάνε τα 60km/h. Οι υψηλές θερμοκρασίες θα διατηρηθούν στην Αττική, και ιδιαίτερα στα δυτικά τμήματα του νομού (έως 35 -37°C) ενώ στις παράκτιες περιοχές της βόρειας και ανατολικής Αττικής, η θερμοκρασία θα είναι πολύ χαμηλότερη (μέγιστες κοντά στους 30°C). Ο συνδυασμός των υψηλών θερμοκρασιών, της έντονης ηλιοφάνειας, της χαμαλής υγρασίας, των ενισχυμένων ανέμων και της απουσίας σημαντικών βροχοπτώσεων, τους τελευταίους μήνες, καθιστά τα δάση της Αττικής ιδιαίτερα ευάλωτα και χρειάζεται επαγρύπνιση και μεγάλη προσοχή!
Οι συνθήκες αυτές, προβλέπεται να διατηρηθούν, τουλάχιστον μέχρι και την Τετάρτη (6/7), καθιστώντας, το επόμενο πενθήμερο ιδιαίτερα επικίνδυνο ως προς τις πυρκαγιές. Από την άλλη, το ενισχυμένο Μελτέμι, είναι πιθανό να έχει ευεργετικές επιδράσεις ως προς την εξάπλωση της μωβ μέδουσας (pelagia noctiluca), καθώς είναι αρκετά πιθανό να απομακρύνει τους πληθυσμούς τους, από τις υπήνεμες ακτές αλλά και να τους περιορίσει στις προσήνεμες, καθώς, συχνά, όταν η θάλασσα είναι ταραγμένη, η εμφάνισή τους είναι ελαττωμένη κοντά στην ακτή (όχι όμως και λίγο πιο μέσα). Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, ώς προς την εμφάνιση μεδουσών, κατά την διάρκεια των επόμενων ημερών, εστιάζεται σε κλειστές παραλίες (όρμους, κολπάκια...), που είναι προσήνεμα στους βοριάδες όπου και ευνοείται η συσσώρευση και ο εγκλωβισμός τους.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία, υπάρχει τάση για ουσιαστική μεταβολή του καιρού, περίπου στις 10/7 (το επόμενο Σαββατοκύριακο), με κύρια χαρακτηριστικά την πτώση της θερμοκρασίας και την δημιουργία ασταθέστερων συνθηκών που θα ευνοήσουν την εκδήλωση καταιγίδων σε περισσότερες περιοχές της χώρας. Ωστόσο, το εαν, τελικά θα υπάρξει μεταβολή και τα χαρακτηριστικά της δεν μπορούν να εκτιμηθούν καθώς μεσολαβούν αρκετές ημέρες και η αβεβαιότητα στα προγνωστικά μοντέλα είναι μεγάλη.
Γεώργιος Παπακωστόπουλος
Ωκεανογράφος - Αναλυτής/Προγνώστης καιρού
Συντονιστής "SiMeteo WeatherLab"
Λεπτομερείς προγνώσεις για διάφορες πόλεις μπορείτε να δείτε εδώ!*
Χάρτες καιρού υψηλής ανάλυσης μπορείτε να δείτε εδώ!
Στο animation aυτό, μπορείτε να παρακολουθήσετε την προβλεπόμενη εξέλιξη διαφόρων μετεωρολογικών παραμέτρων, κατά την διάρκεια του Σαββατοκύριακου, σύμφωνα με το προγνωστικό μοντέλο "WRF - ARW", σε ανάλυση 2,5km.
*Οι τοπικές προγνώσεις και οι χάρτες καιρού, παράγονται αυτόματα, με την χρήση του αυτόματου συστήματος προγνώσεων "SiMeteoPS", και ενδέχεται να παρουσιάζονται διαφοροποιήσεις σε σχέση με τα στοιχεία που δίνονται στην παραπάνω πρόγνωση.