Μυστήριο Με την Γέννηση Αστρικών Σμηνών
Δημοσιεύθηκε:
Τρίτη 25 Νοεμβρίου, 2014 13:46 σε
Αστρονομία
Πλήθη αυτών των "σφαιρωτών" αστρικών σμηνών, το καθένα γεμάτο με εκατοντάδες χιλιάδες από τα παλαιότερα αστέρια στο σύμπαν, βρίσκονται διάσπαρτα γύρω από το δικό μας Γαλαξία, αλλά και άλλους γαλαξίες. Αλλά πώς και γιατί γεννιούνται αποτελεί εδώ και πολύ καιρό ένα μυστήριο.
Με βάση παρατηρήσεις του Γαλαξία μας, οι αστρονόμοι πίστευαν ότι τα σφαιρωτά σμήνη πρέπει να σχηματίζονται σε γαλαξιακές περιοχές που αποτελούν κοινοτοπίες με ηλικιωμένα άστρα. Αλλά οι παρατηρήσεις του Hubble από τον νάνο γαλαξία Fornax, ένα μικρό δορυφόρο του Γαλαξία μας περίπου 460.000 έτη φωτός από τη Γη, έχουν απειλήσει αυτή την ιδέα. Μία αναφορά στο Astrophysical Journal για τον γαλαξία Fornax δείχνει ότι είναι σπίτι σε τέσσερα σφαιρωτά σμήνη - αλλά δεν υπάρχουν πολλά παλιά άστρα στο γαλαξία που τα φιλοξενεί.
Τα σφαιρωτά σμήνη στο Γαλαξία μας πιστεύεται ότι περιέχουν δύο γενεές αστεριών, με τα περισσότερα να είναι νεότερα. Πολλά από τα μεγαλύτερα αστέρια, θεωρούσαν οι αστρονόμοι, είχαν σε κάποιο βαθμό εξαχθεί από το γαλαξία και είχαν στη συνέχεια συγκεντρωθεί σε πληθυσμούς.
Αν είναι σωστή η θεωρία αυτή, τότε θα έπρεπε να δούμε πολλά από τα παλιά αστέρια να βρίσκονται γύρω από τα σφαιρωτά σμήνη στο γαλαξία Fornax. Αλλά κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει.
Τώρα, οι αστρονόμοι θα πρέπει να πάνε πίσω στην αρχή και να καταλήξουν σε μια νέα θεωρία για να εξηγήσουν πώς αυτές οι όμορφες αστρικές σφαίρες δημιουργήθηκαν.
Δείτε Μόνοι Σας
Αυτά τα νέα είναι πολύ άσχημα για τους αστροφυσικούς, αλλά οι αστροπαρατηρητές μπορούν ακόμα να απολαύσουν τα σφαιρωτά σμήνη. Ο νάνος γαλαξίας Fornax και τα σφαιρωτά σμήνη του είναι ορατά μόνο μέσω μεγάλων τηλεσκοπίων ή σε εικόνες μακράς έκθεσης. Όμως, υπάρχει ένα όμορφο σφαιρωτό σμήνος εδώ στο δικό μας Γαλαξία. Ονομάζεται Messier 15 και κοσμεί το νυχτερινό ουρανό τώρα. Οι ερασιτέχνες παρατηρητές μπορούν να το δουν με τίποτα περισσότερο από κιάλια ή ένα μικρό τηλεσκόπιο.
Δίπλα ακριβώς από την άκρη της μύτης του αστερισμού του Πήγασου, το Μεσιέ 15 (Μ15) είναι ένα από τα πιο όμορφα σφαιρωτά σμήνη στο σύνολο του ουρανού και είναι αρκετά εύκολο να βρεθεί.
Ξεκινήστε το ψάξιμο με το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου, που βρίσκεται στα μισά του δυτικού ουρανού. Το Μεσιέ 15 βρίσκεται περίπου 4 μοίρες - ίσο με οκτώ πλήρη σεληνιακούς δίσκους πλάι πλάι - προς τα κάτω δεξιά του αστεριού Ενίφ (Enif), που αποτελεί την μύτη του μυθικού αλόγου. Και τα δύο είναι ορατά στο ίδιο οπτικό πεδίο με κιάλια. (Διαβάστε για τον αστερισμό του Πήγασου εδώ: http://nightskygreece.blogspot.gr/2014/10/blog-post_11.html )
Λάμποντας με μέγεθος 6.2, το Μ15 μοιάζει με μια αχνή σταγόνα μέσα από κιάλια, αλλά είναι ένα εκθαμβωτικό, φωτεινό σμήνος μέσα ακόμη και από ένα μικρό τηλεσκόπιο. Αυτή η αστρική σφαίρα βρίσκεται περίπου 34.000 έτη φωτός από τη Γη, με εύρος 170 έτη φωτός, και είναι το σπίτι σε περίπου 400.000 άστρα.
Πρόσφατες παρατηρήσεις ακτίνων Χ που έγιναν από το Παρατηρητήριο Chandra του εξαιρετικά συμπαγή πυρήνα του Μ15 δείχνουν ότι εκλύεται πολύ έντονη ακτινοβολία. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχει μια μαύρη τρύπα στην καρδιά του, κρυμμένη κάτω από όλη αυτήν την ομορφιά.
Photo Credit: NOAO/AURA/NSF
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ειρήνη Μαντζουράνη
Facebook Page: https://www.facebook.com/nightskygreece