Εκδόσεις

"Τα χρώματα του καιρού" - Η παρατήρηση του καιρού

Δημοσιεύθηκε: Παρασκευή 26 Απριλίου, 2013 04:49 σε Εκδόσεις





Η παρατήρηση του καιρού

 




Τα «καιρικά στοιχεία»

 

Τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν τον καιρό, όπως τον αντιλαμβανόμαστε καθημερινά, είναι τα εξής:

 

  • Νέφη
  • Aκτινοβολία
  • Υετός
  • Θερμοκρασία
  • Υγρασία
  • Άνεμος
  • Ορατότητα

 

Για την  περιγραφή των παραπάνω καιρικών στοιχείων, έχουν επινοηθεί και αντίστοιχες παράμετροι που βοηθούν στην ποσοτικοποίηση και ανάλυση του καιρού:

 

Νέφη

 

a)      Νεφοκάλυψη:  Εκφράζει το ποσοστό του ουράνιου θόλου που είναι καλυμμένο από σύννεφα. Μετράται είτε σε όγδοα (0-8/8) είτε σε ποσοστό τοις εκατό (%).

b)      Είδη νεφών: Ανάλογα με το σχήμα και τον τρόπο σχηματισμού των συννέφων, αυτά έχουν ταξινομηθεί σε επιμέρους κατηγορίες. Οι επικρατέστερες κατηγορίες είναι:

 

Ως προς το ύψος στο οποίο βρίσκονται:

  • -Χαμηλά νέφη (Low level clouds): 0m-2000m
  • -Νέφη μέσης τροπόσφαιρας (Middle level clouds - alto)2000m-8000
  • -Nέφη ανώτερης τροπόσφαιρας (High clouds - cirro)8000-18000
  • -Nέφη κατακόρυφης ανάπτυξης (Convective clouds - cumulo) Nέφη με μεγάλο πάχος που αναπτύσσονται κατακόρυφα σε μεγάλο τμήμα της Τροποσφαιρας.

 

Ως προς την μορφή:

-Tα cumuliform (σωρειτώμορφα νέφη) : Πρόκειται για πυκνά νέφη μεγάλης κατακόρυφης ανάπτυξης, με χαμηλή, σχετικά σκοτεινή βάση και έντονα φωτιζόμενη λευκή κορυφή, που μοιάζουν με βαμβάκι ή με κουνουπίδι όταν είναι περισσότερο ανεπτυγμένα. Δημιουργούνται κατά κύριο λόγο από έντονες ανοδικές κινήσεις του αέρα που συνεπάγονται αδιαβατικές εκτονώσεις, και συμπυκνώσεις, με αποτέλεσμα την δημιουργία νεφών που αναπτύσσονται κατακόρυφα, όσο οι ανοδικές κινήσεις συνεχίζονται. Για τον  λόγο αυτό, τα νέφη αυτά, ονομάζονται και «θερμά νέφη».

 -Τα Stratiform (στρωματώμορφα νέφη): Πρόκειται για αχνά, χαώδη νέφη που επεκτείνονται σαν πέπλο στον ουρανό, χωρίς πολλές φορές να διακρίνονται ξεκάθαρα. Τα νέφη αυτά, δημιουργούνται κατά κύριο λόγο κατά την σταδιακή ψύξη των αερίων μαζών όταν αυτές, προερχόμενες από μία σχετικά θερμή περιοχή, διασχίζουν ψυχρότερες εκτάσεις, και ψύχονται από κάτω και ιδιαίτερα στις διεπιφάνειες μεταξύ δύο αερίων μαζών με διαφορετικά θερμοϋγρομετρικά χαρακτηριστικά, στις περιοχές ανάμειξης των αερίων μαζών, όταν μία αέρια μάζα διαβαίνει υγρές εκτάσεις (κυρίως θάλασσες) με αποτέλεσμα τον σταδιακό εμπλουτισμό τους με υγρασία ή ακόμα και όταν ο επιφανειακός αέρας ψύχεται έμμεσα, ερχόμενος σε επαφή με το έδαφος που ψύχεται τις νυχτερινές ώρες, ακτινοβολώντας προς το διάστημα (ομίχλη ακτινοβολίας). Επειδή συνήθως η δημιουργία τους σχετίζεται με ψύξη των αερίων μαζών που κυρίως συντελείται κατά την μεταφορά αερίων μαζών από θερμότερες σε ψυχρότερες περιοχές πολλές φορές ονομάζονται και «ψυχρά νέφη» ή «νέφη μεταφοράς».

 -Τα cirrus (θυσανόμορφα νέφη): Πρόκειται για αραιά νέφη που μοιάζουν με άγκιστρα και πολλές φορές απλώνονται σε γραμμές σαν λευκά νήματα. Τα νέφη αυτά απαντούν μόνο στην ανώτερη τροπόσφαιρα.

 

Από την σύνθεση των παραπάνω κατηγοριών, προκύπτουν οι κυριότερες κατηγορίες νεφών:

 

Α)Νέφη κατώτερης τροπόσφαιρας:

 

Σωρείτες (Cumulus)

Στρώματα (Stratus)

Μελανοστρώματα (Nimbostratus)

Στρωματοσωρείτες (Stratocumulus)

                    

 

Β) Νέφη μέσης τροπόσφαιρας

 

Υψισωρείτες (Altocumulus)

Υψιστρώματα (Altostratus)

 

Γ) Νέφη ανώτερης τροπόσφαιρας

 

Θύσανοι (Cirrus)

Θυσανοσωρείτες (Cirrocumulus)

Θυσανοστρώματα (Cirrostratus)

 

Δ) Νέφη έντονης κατακόρυφης ανάπτυξης

 

Ανεπτυγμένοι σωρείτες (Cumulus Congestus)

Σωρειτομελανίες (Cumulonimbus)

 

 

Ακτινοβολία

 

Ένταση ακτινοβολίας: Πρόκειται για την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στην επιφάνεια. Η ένταση της ακτινοβολίας μετράται σε Watt ανά τετραγωνικό μέτρο, δηλαδή η ποσότητα ακτινοβολίας που διέρχεται από μία επιφάνεια κάθετη στην διεύθυνση μετάδοσής της, ανά μονάδα χρόνου.

 

Υετός

 

Πρόκειται για τα πάσης φύσεως ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα και παράγονται από τις συμπυκνώσεις των στοιχείων των νεφών. Κυριότερες κατηγορίες υετού, είναι:

 

  • Η βροχή
  • Το χιόνι
  • Το χιονόνερο
  • Το χαλάζι
  • Το χιονοχάλαζο

 

Ποσότητα υετού: Ονομάζεται το ύψος το οποίο θα έχει το νερό που θα πέσει σε μία συγκεκριμένη επιφάνεια, εάν δεν απλωθεί, δεν  απορροφηθεί, δεν εξατμιστεί, και εάν λιώσει όλη η ποσότητα υετού που θα πέσει υπό στερεή μορφή. Συνηθέστερη μονάδα μέτρησης είναι τα mm.

 

Ένταση υετού: Η ένταση με την οποία πέφτουν τα παραπάνω κατακρημνίσματα. Συνήθως εκφράζεται σε mm/h.

 

Θερμοκρασία

 

Θερμοκρασία: Tο μέγεθος το οποίο εκφράζει το πόσο «ζεστή ή κρύα» είναι η ατμόσφαιρα σε κάποιο σημείο της, και κατά προσέγγιση την ποσότητα θερμότητας που περιέχεται σε ένα τμήμα αέρα.

 

Υγρασία

 

Πρόκειται για την ποσότητα υδρατμών που περιέχεται σε ένα τμήμα αέρα.

Για την μελέτη της υγρασίας, έχουν εισαχθεί αρκετές παράμετροι, οι κυριότερες από τις οποίες είναι:

 

Απόλυτη υγρασία: Η περιεκτικότητα του αέρα σε υδρατμούς.

Σχετική υγρασία: Εκφράζει τον λόγο της απόλυτης υγρασίας, προς την μέγιστη τιμή απόλυτης υγρασίας την οποία μπορεί να αντέξει ο αέρας, στην δεδομένη θερμοκρασία που γίνεται η μέτρηση, χωρίς να καταστεί κορεσμένος σε υδρατμούς.

Αναλογία μείγματος: Η μάζα των υδρατμών προς την μάζα του ξηρού αέρα, με τον οποίον αναμιγνύεται.

Σημείο δρόσου: Η θερμοκρασία στην οποία πρέπει να ψυχθεί τμήμα αέρα δεδομένης απόλυτης υγρασίας, ώστε να καταστεί κορεσμένο σε υδρατμούς και ν’αρχίσει η συμπύκνωσή τους.

 

 

Άνεμος

 

Ο όρος «Άνεμος» περιγράφει την κίνηση του ατμοσφαιρικού αέρα σε ένα σημείο. Ο άνεμος χαρακτηρίζεται από

 

Διεύθυνση ανέμου: Το σημείο του ορίζοντα από το οποίο πνέει ο άνεμος.

Ταχύτητα ανέμου: Η ταχύτητα με την οποία πνέει ο άνεμος, που είναι και ανάλογη της έντασής του, για δεδομένη πυκνότητα αέρα.

 

 

Ορατότητα

 

H ορατότητα, είναι το μέτρο διαύγειας της ατμόσφαιρας

Μέτρο της ορατότητας σε ένα σημείο παρατήρησης προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση, είναι η απόσταση στην οποία μπορούν να είναι ορατά αντικείμενα, από έναν παρατηρητή βρισκόμενο σε αυτό το σημείο.

 

Το «σκηνικό» του καιρού το οποίο επικρατεί και αντιλαμβανόμαστε σε μία περιοχή που βρισκόμαστε, σε μία δεδομένη χρονική στιγμή, αποτελεί σύνθεση των παραπάνω βασικών παραμέτρων.

 

 

 

Οι κύριες μέθοδοι παρατήρησης του καιρού

 

  • Απλή παρατήρηση: Πολύ απλά  το να παρατηρήσεις τα καιρικά φαινόμενα, όπως εξελίσσονται στην περιοχή στην  οποία βρίσκεσαι. Πρόκειται για την πιο βασική και άμεση «μέθοδο» παρατήρησης  από την οποία μπορείς να αντλήσεις πολύ χρήσιμες πληροφορίες και δεδομένα που θα σε βοηθήσουν στην πρόγνωση του καιρού, και ιδιαίτερα όσον αφορά την άμεση εξέλιξη των καιρικών συνθηκών, σε μία σχετικά κοντινή ακτίνα από την περιοχή στην οποία βρίσκεσαι.
  • Από μετεωρολογικά όργανα: Τα όργανα μέτρησης των καιρικών συνθηκών, αποτελούν βασικά εργαλεία για την ποσοτικοποίηση και καταγραφή των στοιχείων του καιρού που αναφέρονται παραπάνω, και όχι μόνο. Τα πιο συνηθισμένα όργανα μέτρησης, που συνήθως απαντώνται σε έναν μετεωρολογικό σταθμό, είναι:

 

    • Το θερμόμετρο
    • Το βαρόμετρο
    • Το υγρόμετρο
    • Το Βροχόμετρο
    • Το Ανεμόμετρο
    • Οι μετρητές ηλιακής ακτινοβολίας

 

  • Από δορυφόρους και radar: Οι μετεωρολογικοί δορυφόροι αποτελούν χρησιμότατο εργαλείο για την ανάλυση του καιρού, μιας και μπορούν να παρέχουν, σχεδόν real time εικόνες στις οποίες εύκολα εντοπίζονται τα νέφη, τα συστήματα καιρού, και η κατανομή διαφόρων μετεωρολογικών παραμέτρων, όπως η επιφανειακή θερμοκρασία και η θερμοκρασία της κορυφής των συννέφων, η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε υδρατμούς…

Τα ραντάρ, είτε επίγεια είτε δορυφορικά, μας παρέχουν πληροφορίες σχετικές με την πυκνότητα των στοιχείων των νεφών, του υετού που περιέχεται σε αυτά και άλλες πληροφορίες, που έχουν να κάνουν κυρίως με την κατανομή διαφόρων στοιχείων στην ατμόσφαιρα.

 

  • Ανιχνευτές καταιγίδων: Οι ανιχνευτές αυτοί, έχουν την δυνατότητα εντοπισμού των ηλεκτρικών εκκενώσεων (αστραπές, κεραυνοί), που παράγονται κατά την διάρκεια των καταιγίδων, και δίνουν την δυνατότητα αναγνώρισης των νεφικών συστημάτων που τις προκαλούν και στοιχεία για την ένταση και την τροχιά την οποία ακολουθούν.

 

  • Ραδιοβολήσεις: Οι ραδιοβολίσεις, εκτελούνται σε συγκεκριμένα σημεία, (στην Ελλάδα εκτελούνται στα Αεροδρόμια του Ελληνικού, της Θεσσαλονίκης και του Ηρακλείου), συνήθως δύο φορές την ημέρα, και κατά την εκτέλεσή τους καταγράφεται η μεταβολή βασικών μετεωρολογικών παραμέτρων με το ύψος.

 

 

 

 ----> συνέχεια - "Η πρόγνωση του καιρού" - click here!