Καίρια ερωτήματα!
Δημοσιεύθηκε:
Πέμπτη 2 Μαΐου, 2013 14:09 σε
Άρθρα
Ήρθε το καλοκαίρι?
-Κατά μία έννοια, ναι! Όχι μόνο η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή για τα δεδομένα της περιόδου, αλλά, η όλη διάταξη των συστημάτων στην περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης έχει "καλοκαιρινά" στοιχεία. Εκτός αυτού, οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες διατηρούνται για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ελάχιστες θερμοκρασίες κυμαίνονται επίσης σε υψηλά επίπεδα και το Μελτέμι, στοιχείο του καλοκαιριού, έχει κάνει την εμφάνισή του στο Αιγαίο. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως αυτή η διάταξη θα συνεχιστεί μέχρι και την "τυπική" έναρξη του καλοκαιριού - ήδη από την επόμενη εβδομάδα φαίνεται σταδιακή μεταβολή με καταιγίδες και πτώση της θερμοκρασίας.
Πόσο "φυσιολογική" είναι αυτή η ζέστη για την εποχή?
-Ο όρος "φυσιολογικό" πιστεύω πως είναι αρκετά "αδόκιμος" για την μετεωρολογία και για την επιστήμη γενικότερα! Βέβαια η αίσθηση του "φυσιολογικού" ή "μη φυσιολογικού" είναι υποκειμενική και βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εμπειρίες που έχουμε, αλλά ο τρόπος αξιολόγισης των εμπειριών είναι καθαρά υποκειμενικός και βασίζεται σε πλήθος παρατηρήσεων συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος για μία συγκεκριμένη περιοχή. Πολύ πιο "κατάλληλο" θεωρώ τον όρο "συνηθισμένο ή μη" που εκφράζει το πόσο συχνά συμβαίνει ή όχι ένα φαινόμενο ή το κατά πόσο αποκλίνει μία κατάσταση από ένα πλαίσιο το οποίο έχει καθοριστεί κατάλληλα. Αυτή η ζέστη είναι σίγουρα πολύ ασυνήθιστη, κυρίως για την μεγάλη διάρκειά της!
Θα μπορούσε αυτό το φαινόμενο να χαρακτηριστεί ως ακραίο?
-Ναι, θα μπορούσε, κυρίως για την μεγάλη διάρκεια της θερμής περιόδου - θερμοκρασίες των επιπέδων που καταγράφονται τις τελευταίες ημέρες, παρατηρούνται αυτή την περίοδο περίπου μία φορά κάθε 3-5 χρόνια. Αλλά όχι για τόσο μεγάλη διάρκεια, και μάλιστα με τόσο υψηλές ελάχιστες θερμοκρασίες.
Η "κλιματική αλλαγή" είναι εδώ?
-Το κλίμα έτσι κι αλλιώς μεταβάλλεται. Στο παρελθόν, σημαντικές μεταβολές στο κλίμα διαφόρων περιοχών, οδήγησαν σε τρομακτικές μεταβολές και συνέβαλλαν στην εξαφάνιστη μεγάλων πολιτισμών και μάλιστα χωρίς να υφίσταται ανθρωπογενής επίπτωση μεγάλης κλίμακας όπως συμβαίνει στις μέρες μας. Επίσης, ένα περιστατικό από μονο του όσο ακραίο και αν είναι, δεν συνεπάγεται και μία μόνιμη μεταβολή. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως τα τελευταία χρόνια, συγκεκριμένα από το 2007 και μετά, η συχνότητα εμφάνισης θερμών περιόδων μακράς διάρκειας, έχει αυξηθεί σημαντικά. Αυτή η τάση ενδεχομένως να σχετίζεται με μία ευρείας κλίμακας μεταβολή στην κυκλοφορία των συστημάτων, ενδεχομένως συνδεδεμένη με την τάση αύξησης της θερμοκρασίας παγκοσμίως.
Μήπως κάποιοι έχουν καταφέρει να "χειραγωγήσουν" τον καιρό και προσπαθούν να μας "εξοντώσουν" με αυτό τον τρόπο?
-Κατηγορηματικά όχι! Βασική προυπόθεση για τον έλεγχο του καιρού, είναι η δυνατότητα πρόγνωσής του με μεγάλη ακρίβεια και η δυνατότητα πρόγνωσης του πως μία επέβαση θα επηρεάσει την εξέλιξη του καιρού. Κάτι τέτοιο δεν έχει επιτευχθεί και είναι πρακτικά δύσκολο να επιτευχθεί. Πέραν αυτού, ακόμα και εαν υπάρξει δυνατότητα ακριβούς πρόγνωσης των επιδράσεων μίας παρέμβασης, το κόστος και η ενέργεια που απαιτεί μία τέτοια παρέμβαση, είναι πολύ πιθανό να θέτουν απαγορευτικούς περιορισμούς. Μεμονωμένος έλεγχος του καιρού μπορεί να επιτευχθεί σε τοπική κλίμακα, κατά κύριο λόγο με τους ψεκασμούς των νεφών με πυρήνες συμπήκνωσης προκειμένου να αναπτυχθούν περαιτέρω ώστε να δώσουν βροχή ή να μην δώσουν χαλάζι μεγάλου μεγέθους. Αυτό αφορά φαινόμενα μικρής κλίμακας! Αλλά στοχευμένη επέμβαση σε επίπεδο συνοπτικής ή μακράς κλίμακας θεωρώ πως είναι αδύνατο να γίνει.
Ένα "καυτό" καλοκαίρι θα ακολουθήσει?
Αν το μοτίβο της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας που έχει επικρατήσει στον Ατλαντικό και την Ευρώπη, τις τελευταίες ημέρες, διατηρηθεί κατά την διάρκεια των θερινών μηνών, θα πρέπει να περιμένουμε μεγάλους καύσωνες. Το θεωρώ αρκετά πιθανό να συμβεί. Ωστόσο αυτό αποτελεί προσωπική εκτίμηση βασιζόμενη κατά κύριο λόγο στην τάση που τείνει να επικρατήσει στο Βόρειο ημισφαίριο όσον αφορά τις διατάξεις των συστημάτων και η πιθανότητα επαλήθευσης είναι περιορισμένη. Οι μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις έχουν ως στόχο την αποτύπωση σεναρίων για την τάση που κατά μέσο όρο φαίνεται να διαμορφώνεται σε μία περιοχή για ένα χρονικό διάστημα και όχι την ακριβή πρόγνωση του καιρού για το διάστημα αυτό, ενώ το ποσοστό επιτυχίας είναι πολύ μικρό!
Γεώργιος Παπακωστόπουλος